Türkiye’de karayolu motorlu taşıt araçlarına takılacak plakalar bir yönetmelik ile belirlenmiş şekil ve içeriğe sahip olarak verilir. Bu çerçevede her il bir plaka numarası ile kodlanmış ve tanımlanmıştır. Araca takılacak olan plaka ilin kayıtlı olan plaka numarası ile başlar, bir harf grubu ve devamında yine sayısal bir bölüm ile sona erer.

Plakalar özel durumlar haricinde dikdörtgen şeklinde olup sol başında Avrupa Birliği ülkelerinde olduğu gibi mavi zemin üzerine beyaz harflerle yazılmış TR rumuzu yer alır. Sivil araçlar için beyaz zemin üzerine siyah harf ve rakamlardan oluşan kombinasyon kullanılır. Resmi araçlarda ise sol baştaki mavi zemindeki TR simgesi sabit olmak üzere siyah zeminde beyaz harf ve rakamlar kullanılır.

Plaka Kodlarının Tarihçesi

Türkiye Cumhuriyeti il idaresi bakımından 67 vilayetten oluşurken alfabetik olarak sıralama yapılmıştır. 27 Eylül 1962 tarihli yönetmelik çerçevesinde oluşturulan sıralamada 01 plaka numarası Adana iline, 67 ise Zonguldak iline tahsis edilmiştir. Uzun yıllar boyunca bu şekilde devam eden plaka sistemine daha sonra il yapılan yerler eklenmiştir. Ancak yeni illere alfabetik sıralama şartı aranmamış ve sıradaki numara tahsis edilerek devam edilmiştir.

Araç plakaları araç sahibinin ikamet yeri doğrultusunda düzenlenir. Türkiye Noterler Birliği’ne verilen yetki çerçevesinde tüm noterler araç tescil veya devir işlemi yaparken kişilerin ikamet yeri ve sıradaki plaka harf ve rakam grubu bilgilerine erişir ve işlemi buna göre yürütür. Araçların devir işlemi sırasında plaka yenileme yapılacaksa alıcının talebi doğrultusunda yeni plaka verilir.

Plaka Kodlama ve Plaka Türleri

Türkiye’de plakaların ilk iki rakamı bağlı olduğu ili tanımlamak üzere kurgulanmıştır. İli temsil eden numara grubunu bir, iki veya üç karakterden oluşan harf grubu takip eder. İlk yıllarda sınırlı taşıt sayısı, il koduna ilave iki harf ve üç rakamdan oluşan sisteme yeterli gelmekteydi. Devamında il kodunu takip eden tek harf ve dört rakamlı sistem uygulanmıştır. Bunun ardından üç harf iki rakamdan oluşan kombinasyona geçilmiştir.

Bugüne kadar verilen tüm plaka kombinasyonları hâlen geçerliliğini korumakla birlikte yeni verilen plakalarda sistem iki rakamlı ilk kodunu takip eden üç harf ve yine üç rakamdan oluşmaktadır. Böylece çok daha fazla sayıda araca aynı tipte plaka verilmesi mümkün hâle gelmiş durumdadır.

Türkiye İl Plaka Kodları

Türkiye’de son eklenen Düzce ile birlikte il sayısı 81 olmuştur. İlk 67 il alfabetik sırada olmakla birlikte sonradan il yapılan şehirlere sıradaki plaka numarası tahsis edilmektedir. Bu sistem doğrultusunda tüm illerin plaka kodları aşağıda yer almaktadır.